तण्डुलीय - Amaranthus spinosus

तण्डुलीय - Amaranthus spinosus

“तण्डुलीयो मेघनादः काण्डेरस्तण्डुलेरकः भण्डीरस्तण्डुलीवीजो विषघ्नश्चाल्पमारिषः 

तण्डुलीयो लघुः शीतो रूक्षः पित्तकफास्रजित्

 सृष्टमूत्रमलो रुच्यो दीपनो विषहारकः"

( भा प्र )

"तण्डुलीयस्तु भण्डीरस्तण्डुली तण्डुलीयकः

ग्रन्थिली बहुवीर्यश्च मेघनादो घनस्वनः 

सुशाकः पथ्यशाकश्च स्फूर्जथुः स्वनिताह्वयः 

वीरस्तण्डुलनामा च पर्यायाश्च चतुर्दश 

तण्डुलीयस्तु शिशिरो मधुरो विषनाशनः 

रुचिकृद्दीपनः पथ्यः पित्तदाहभ्रमापहः"

( रा नि )

"शाकाख्यं पत्रपुष्पादि तण्डुलीयोऽल्पमारिषः। विशल्याग्निशिखानन्ता फलिनी शक्रपुष्पिका॥"

तण्डुलीय,अल्पमारिष ।

गुणाः । 

शिशिरत्वम् । मधुरत्वम् ।

 विष- पित्तदाहभ्रमनाशित्वम् । 

 रुचिकारित्वम् । दीप- नत्वम् । पथ्यत्वञ्च । 

तद्दलगुणाः । 

हिमत्वम् ।

 अर्शःपित्तरक्तविषकासविनाशित्वम् ।

 ग्राहक- त्वम् । मधुरत्वम् । 

 विपाके दाहशोषशमनत्वम् ।

  रुचिदातृत्वञ्च । 

Amaranthus spinosus

Family – Amaranthaceae

 Prickly Amaranth,  

 Thorny amaranth 

Malayalam :മുള്ളൻ ചീര ( Mullan cheera )

Hindi: कांटा चौलाई Kanta chaulai 

Tamil: முள்ளுக்கீரை mullukkeerai

Kannada: ಮುಳ್ಳುಹಱುವೆ Mullu haruve

Telugu: ముళ్లతోటకూర mullatotakura

Marathi: कांटेभाजी kante bhaji

 रसादि गुणा :

Rasa : Madhura,Kashaya .

Guna : Laghu ,saram(सरम् )

Veerya : Sheeta

Vipaka : Madhura

Effect on Tridoshas :-

Balances pitta and kapha dosha

Ruchya 

Deepana 

Uses :-

 causes expulsion of urine and feces

 cures blood diseases

 Relieves intoxication

bleeding diseases

 burning sensation

 Giddiness

Thorny amaranth (Amaranthus spinosus) is a highly nutritious underutilized vegetable.

It is used in the treatment of excess menstrual bleeding, blood related diseases, general debility, piles, blisters, burning sensation, snake bite , mutraghata (dysuria), asthma, alcohol intoxication, post surgery, vaginal white discharge etc

The plant is rich source of 

calcium, iron, Vitamin B and C.

 Important Ayurvedic Ghritam

 containing Amaranthus spinosus :-

 Ashoka Ghritam.