1 |
Jvara (Fever) |
Mithyā āhāra-vihāra, āma, seasonal changes, rāga/dveṣa |
Doṣa + āma + agni dusti → Srotorodha → jvara |
Ārambha śīta, tandra, aruci, ālasya |
Santāpa, śīta, tṛṣṇā, daurbalya |
Langhana, pācana, jvaraghna dravyas (Sudarshana, Tribhuvana kirti) |
2 |
Prameha (Diabetes) |
Madhura āhāra, sthūlatā, avyāyāma |
Kapha + Meda dushti → mutravaha srotas dushti |
Kṣutpipāsā adhikya, tandra, gātra daurbalya |
Prabhūta mutrata, madhuryam, śūnya indriya, dāha |
Virechana, udvartana, Tikta, Kaṣāya dravyas, Āyaskṛti |
3 |
Amlapitta (Acid Peptic Disorder) |
Amla-lavana-ahita āhāra, stress |
Pittaprakopa → Agni dusti → amlapitta |
Tikta-amla-udgara, aruci |
Utkleśa, amlodgara, hṛdkanṭha daha, chardi |
Pittashamana, Virechana, Avipattikara, Śatavarī |
4 |
Grahani (IBS/IBD) |
Ajīrna bhojana, āma, mandāgni |
Doṣa + āma → agni mandya → grahaṇī dusti |
Aruci, gaurava, tṛṣṇā, shiroruja |
Vibaddha-drava mala, aruci, śūla |
Dīpana-pācana, grahaṇī chikitsā, musta, kutaja |
5 |
Arśas (Piles) |
Ati āhāra, guru snigdha āhāra, vyāyāma viruddha |
Apāna vayu dusti + rakta dushti → guda vartma dushti |
Śūla, kandu, sphik bheda |
Raktarśas – rakta srava, śūla; śuṣka – śopha, śūla |
Bhallātaka, Arśoghna lepa, Kshāra sūtra, Basti |
6 |
Atisāra (Diarrhoea) |
Atyambu pāna, ajīrṇa, krimi |
Doṣa dusti + āma → apāna vayu vikṛti |
Aruci, śūla, gurutva, udgāra |
Drava mala, tṛṣṇā, tandra, daurbalya |
Dīpana, pācana, Grahī dravyas like Bilva, Musta |
7 |
Raktapitta (Bleeding Disorders) |
Tikṣṇa-lavana-kāṭu āhāra, pittaprakopa |
Raktadhātu + Pitta dushti → Raktapitta |
Shiroruja, daha, kāsā, śwāsa |
Nāsa-asyataḥ raktasrāva, vami raktam |
Pittashamana, Virechana, Mukta, Kamala, Gairika |
8 |
Kāsa (Cough) |
Rūkṣa āhāra, śīta sevana, dusta vata |
Prāṇavāha srotodūṣṭi + vāta/kapha |
Kanṭha śūṣkatā, śūla, śvāsa |
Śabda yukta kāsa, śūla, śleṣma nirgama |
Vāta – snehana; Kapha – śleṣmahara, Vāsā, Yastimadhu |
9 |
Śvāsa (Dyspnea/Asthma) |
Rūkṣa, guru āhāra, dusta kapha, raja-dhūma sevana |
Kapha-vāta dushti → prāṇavāha srotas dushti |
Tandra, aruchi, kaṇṭha upadrava |
Ghurghurā śvāsa, kāsa, daha |
Śvāsa-hara, vātakapha hara, Dashamula, Vāsā |
10 |
Kāmala (Jaundice) |
Pittakopa, rakta dusti |
Pittadhātu vikṛti → Yakṛt pīḍā → kāmala |
Aruchi, śūla, tṛṣṇā, tandra |
Pāṇḍutā, harit netra-twak, mootrā |
Pittashamana, dīpana, pācana, Bhūmyāmalakī, Arogyavardhinī |
11 |
Pāṇḍu (Anemia) |
Guru snigdha āhāra, agni māndya |
Rasa-rakta kṣaya → dīnāgni → pāṇḍu |
Aruchi, dāha, klama |
Pāṇḍutā, daurbalya, śvāsa, śūla |
Raktavardhaka, dhātu poshaka, Punarnava, Mandūra |
12 |
Unmāda (Psychosis) |
Rājasa-tāmasa vṛddhi, abhighāta |
Doṣa kopa → manovaha srotas dushti |
Smṛti nāśa, bhrama |
Ghoṣa, hāsa, rodanam, vikṛta ceṣṭā |
Daivavyapāśraya, Medhya rasāyana, śirobasti |
13 |
Apasmāra (Epilepsy) |
Tamas, rāga, bhaya, daiva |
Doṣa kopa → hṛdaya-buddhi mana dushti |
Bhrama, chala drṣṭi, tṛṣṇā |
Bibhatsa ceṣṭā, moha, bāṣpa, danta daśana |
Medhya, śirobasti, Brahmī, Vācā, ghee |
14 |
Śotha (Edema) |
Śīta āhāra, kapha vriddhi, vāta dusti |
Doṣa dushti → srotorodha → śotha |
Gaurava, ālasya |
Śopha in śarīra, daurbalya, śīta |
Śothahara, Tikta-Kaṣāya dravya, Punarnava, Gomūtra |
15 |
Krimi (Helminthiasis) |
Ajīrṇa, dusta bhojana |
Āma + mala + krimi janana |
Aruchi, dāha, kukṣi śūla |
Kukṣi śūla, malasya gandha, anal itching |
Krimighna cikitsā, Vidanga, Krimimudgara rasa |
Comments
Post a Comment
If you have any doubts on about Ayurveda treatments about different diseases, different Panchakarma Procedure, Home Remedy, Alternative Medicine, Traditional medicine,Folk medicine,Medicinal Plants, Special diets, Ayurveda medicine ,Complementary medicine LET ME KNOW