आम्रातकः - Spondias Mangifera

आम्रातकः - Spondias Mangifera

आम्रातकः पीतनश्च मर्कटाम्रः कपीतनः

आम्रातमम्लं वातघ्नं गुरूष्णं रुचिकृत्सरम् 

पक्वन्तु तुवरं स्वादु रसे पाके हिमं स्मृतम्

तर्पणं श्लेष्मलं स्निग्धं वृष्यं विष्टम्भि बृंहणम्

गुरु बल्यं मरुत्पित्तक्षतदाहक्षयास्रजित् ।

( भा प्र )

आम्रातमम्लं वातघ्नं रुच्यं पित्तकफास्रकृत् |

सरं गुरूष्णं पक्वं तु स्वादुपाकरसं हिमम् |

तर्पणं श्लेष्मलं स्निग्धं वृष्य विष्टम्भि बृहणम्।

गुरु बल्यं मरुत्पित्तदाहक्षतक्षयास्रजित् |

आम्रातकप्रवालं तु ग्राहि दीपनरोचनम् |

( कै.नि)

आम्रातकफलं वृष्यं पित्तास्रकफवह्रिकृत् |

शीतं कषायं मधुरं किञ्चिन्मारुतकृद्गुरु |

(ध.नि.)

आम्रातकं कषायाम्लमामहृत्कण्ठहर्षणम् |

पक्वन्तु मधुराम्लाढ्यं स्निग्धं पित्तकफापहम्|

(रा.नि)

आम्रातकफलं वृष्यं सस्नेहं श्लेष्मवर्द्धनं । 

( सुश्रुतः )

आम्रातकः, पीतनः , कपीतनः , मर्कटाम्रः

Spondias Mangifera

Spondias pinnata

Family: Anacardiaceae

The hog plum.

wild mango

Malayalam: അമ്പഴം Ambazham

Hindi: अम्बाड़ा

Kannada: ಅಂಬಟೆ Ambate

Tamil: கிஞ்சம் kincam

Telugu: అడవిమామిడి adavimamidi

Konkani: Ambade

Tulu : Ambade

Part used- Root, Bark, Leaf , Fruit ,Seed .

Medicinal properties of Hog plum:

Rasa – Amla , Madhura 

Guna – Guru , Snigdha 

Veerya – Sheeta

Vipaka – Madhura

Karma – Vatapitta shamana

Benefits and indications of Amrataka:

Unripe wild mango:-

Vataghna 

Ruchya 

Sara  

Guru 

Ushna 

Ripe wild mango:-

Sheeta 

Madhura 

Tarpana 

Shleshmala 

Snigdha 

Vrushya 

Vishtambhi

Brumhana 

Guru 

Balya 

Balances Vata and Pitta Dosha

Indicated in

Daha  

Kshata 

Kshaya 

Asra 

Seed of Jangli aam:-

Grahi 

Deepana 

Rochana 

Amrataka- Spondias pinnata is a plant mentioned in Ayurveda for the treatment of diarrhea, irregular menstruation, anorexia, indigestion and nausea.