शरपुङ्खः - Tephrosia purpurea

शरपुङ्खः - Tephrosia purpurea

शरपुङ्खः प्लीहशत्रुर्नीलीवृक्षाकृतिश्च सः

शरपुङ्खो यकृत्प्लीहगुल्मव्रणविषापहः

तिक्तः कषायः कासास्रश्वासज्वरहरो लघुः।

(भावप्रकाशः )

शरपुङ्खा

 नीलीवृक्षाकृतिवृक्षविशेषः । 

 

पर्य्यायः ।

काण्डपुङ्खा , बाण- पुङ्खा , इषुपुङ्खिका , शायकपुङ्खा । 

  

Tephrosia purpurea  

Family: Fabaceae 

Fish poison.

wild indigo. 

Malayalam : കൊഴിഞ്ഞൽ 

Kozhinjal

Hindi: शरफोका

Tamil: kavali,

Kannada: Empali

Telugu : Vempali Chettu

Part used: Root, Kshara (alkali powder preparation) of whole plant

Properties: :-

Rasa – Tikta , Kashaya

Guna – Laghu , Rooksha , Teekshna . 

Veerya - ushna

Vipaka – Katu 

Effect on Tridosha – balances Kapha and Vata.

गुणाः :-

कृमि- वातरुजापहत्वम् , यकृद्रॊग हरा ,

प्लीहामयनाशनम् , गुल्महरं , व्रणघ्न ,

विषापहः , कासहरा , अस्रविकारजित् 

श्वासध्न: , ज्वरहर ।

Sharapunkha is a famous Ayurvedic herb used in liver cirrhosis and splenomegaly .