മഹാരസനാദി കഷായം ഒരു അവലോകനം

ആയുര്‍വേദത്തിൽ കഷായം (Decoction) രോഗാവസ്ഥ അനുസരിച്ച് വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഔഷധരൂപമാണ്. അതിൽ മഹാരസനാദി കഷായം (Maharasnadi Kashayam) വാതരോഗങ്ങൾക്ക് (neuromuscular & musculoskeletal disorders) പ്രധാനമായും ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന പ്രശസ്തമായൊരു യോഗമാണ്. അഷ്ടാവിധ കഷായങ്ങളിൽ ഇതിന് പ്രാധാന്യമേറെയാണ്.

---

ഘടകദ്രവ്യങ്ങൾ

“മഹാരസനാദി കഷായം” പല ദ്രവ്യങ്ങളുടെ സംയോജനമാണ്. പ്രധാന ഘടകങ്ങൾ:

• രസ്ന (Pluchea lanceolata)

• ഗുലുചി / ഗുഡൂചി (Tinospora cordifolia)

• ദശമൂല (Bilva, Agnimantha, Gambhari, Patala, Shyonaka, Shalaparni, Prishnaparni, Brihati, Kantakari, Gokshura)

• ശതാവരി (Asparagus racemosus)

• പുനർനവ (Boerhavia diffusa)

• ഗോക്ഷുര (Tribulus terrestris)

• ഏലം, കുരുമുളക്, ചവുക്രം, ചിറ്ററത്ത, മുതലായ സുഗന്ധദ്രവ്യങ്ങൾ

ഇവയെല്ലാം ചേർത്ത് കഷായ രൂപത്തിൽ പാകം ചെയ്തതാണ് മഹാരസനാദി കഷായം.

---

ഗുണധർമ്മങ്ങൾ

• വാതശമനം – വാതദോഷം കുറയ്ക്കുന്നു

• ശോഥഹര – swelling/inflammation കുറയ്ക്കുന്നു

• വേദനാശമനം – വേദന ശമിപ്പിക്കുന്നു

• ബല്യ – ശരീരശക്തി വർധിപ്പിക്കുന്നു

• ദീപന, പാചന – അഗ്നി ശക്തി വർധിപ്പിക്കുന്നു, ആമപാകം നടത്തുന്നു

---

പ്രധാനം പ്രയോഗിക്കുന്ന രോഗങ്ങൾ

1. അസ്ഥിസന്ധിവാതം (Osteoarthritis)

2. ആമവാതം (Rheumatoid arthritis)

3. കമ്പവാതം (Parkinsonism, tremors)

4. വാതരോഗങ്ങൾ (Neurological disorders like paraplegia, hemiplegia)

5. ശീതവാതം, ഉറച്ച വേദന, stiffness

6. ശോഥ (Inflammation, swelling)

7. സന്ധിവാതജ വ്യാധികൾ

---

പ്രയോഗരീതി

• ഡോസ്: 15 – 30 ml കഷായം, തുല്യ അളവിൽ വെള്ളം ചേർത്ത്, ഭക്ഷണത്തിന് മുമ്പ് ദിവസത്തിൽ 2 പ്രാവശ്യം.

• അനുപാന: സാധാരണ ഗുണമേറിയ ഗുഗ്ഗുളു ഗുളികകൾ അല്ലെങ്കിൽ വാതകാപത്ത് ശമിപ്പിക്കുന്ന തൈലം (Dhanwantaram tailam, Ksheerabala tailam) എന്നിവയും ചേർത്ത് നൽകാറുണ്ട്.

---

ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ

• പിത്തദോഷം കൂടിയവരിൽ ദീർഘകാലം ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ ശ്രദ്ധ വേണം.

• ഗർഭിണികൾക്കും മുലയൂട്ടുന്ന സ്ത്രീകൾക്കും വൈദ്യോപദേശമില്ലാതെ നൽകാൻ പാടില്ല.

• ഉചിതമായ ആഹാരവിഹാരങ്ങൾ (pathya) പാലിക്കണം.

---

നിഗമനം

മഹാരസനാദി കഷായം ആയുര്‍വേദത്തിൽ വാതവികാരങ്ങൾക്കും musculoskeletal രോഗങ്ങൾക്കും ഏറെ ഫലപ്രദമായൊരു ഔഷധയോഗമാണ്. ശരീരത്തിലെ stiffness, pain, swelling എന്നിവ കുറച്ച് ജീവിതഗുണമേന്മ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്ന ചികിത്സാരൂപമായി ഇന്നും വ്യാപകമായി പ്രയോഗിക്കപ്പെടുന്നു.