שיטות טיפול איורוודה - רווחה הוליסטית בישראל

कुङ्कुमं - Crocus sativus

काश्मीरदेशजे क्षेत्रे कुङ्कुमं यद्भवेद्धि तत्। सूक्ष्मकेशरमारक्तं पद्मगन्धि तदुत्तमम्।

वाह्लीकदेशसंजातं कुङ्कुमं पाण्डुरम्मतम्। केतकीगन्धयुक्त-न्तन्मध्यमं सूक्ष्मकेशरम्।

कुङ्कुमं पारसीके यन्मधुगन्धितदीरितम्।

ईषत्पाण्डुरवर्णं यदधमं स्थूलकेशरम्।

कुङ्कमं कटुकं स्निग्धं शिरोरुग्व्रणजन्तुजित्।

तिक्तंवमिहरं वर्ण्यं व्यङ्गदोषश्रमापहम् ।

( भा प्र )

कुङ्कुमं सुरभि तिक्तकटूष्णं

कासवातकफकण्ठरुजाघ्नम् |

मूर्धशूलविषदोषनाशनं रोचनं

च तनुकान्तिकारकम् |

( रा.नि )

पर्य्यायः

कुङ्कुमं , काश्मीरजन्म , अग्निशिखम् ,

वरम् , वाह्लीकम् , पीतनम् ,

सङ्कोचम् ,पिशुनम् ,

धीरम् , लोहितचन्दनम् ।

Crocus sativus .

Family- Iridaceae

Kumkum .

Saffron .

Malayalam : കുങ്കുമപ്പൂവ് .

Kumkumappoovu .

Hindi : केसर .

Tamil : Kumkumappu .

Kannada : Kesari .

Telugu : Kuṅkumapuvvu .

Part used- Stigma/ Stamen

properties :-

Rasa – Katu , Tikta .

Guna – Snigdha .

Veerya – Ushna .

Vipaka – Katu .

Karma – Tridoshahara .

Kumkum – Crocus sativus is an Ayurvedic herb used for the treatment of acne, black head, diarrhea, skin diseases, impotency and acts as immunity enhancer and memory booster.

Uses of Kumkum :–

The powder of Saffron is mixed with milk or honey and is consumed to improve the complexion of the skin.

The paste of the saffron is applied over the area affected with black head, pimples and skin discoloration.

Kumkum powder is mixed with either milk or sugar candy and consumed to improve the sexual vigor and as part of treatment in impotency, lack of libido and erectile dysfunction.

Regular consumption of Kumkum powder along with ghee or milk act as memory booster and improves the immunity.

Paste of Saffron is applied over forehead to relieve headache.

गुणाः :-

वर्ण्य

कान्त्या

व्रणशोधना

त्रिदोषहरा

दीपन ।

Indicated in :–

हिक्का , शिरोरोगा: , छर्दि , कृमी ,

नयनरोगा: , विष , व्यंग , कास ।

Ayurvedic medicines containing Saffron:-