പാലിന്റെ ഗുണങ്ങൾ

പാലിന്റെ ഗുണങ്ങൾ

क्षीरवर्गं

   ചുവന്നിട്ടും വെളുത്തിട്ടും
   കറുത്തിട്ടും പശുക്കളു-
   ണ്ടവറ്റിൻപാൽ ക്രമത്താലെ
   ഗുണം വാതാദി മൂന്നിന്നും
  കാസശ്വാസങ്ങളും വാതം 
  വിശപ്പത്യഗ്നിദാഹവും
  രക്തപിത്തത്തിനും കൃഛ്റ
   ത്തിനും പിത്തത്തിനുംഗുണം
   വർദ്ധിപ്പിക്കുംബലംസ്തന്യം
  കഫധാതുക്കളെത്തുലോം
  ഗോക്ഷീരം ശുദ്ധമത്യന്തം
  മുഖ്യമാകയുമുണ്ടതിൽ
  കറന്നാലപ്പൊഴെതന്നെ
  സേവിച്ചാൽ പഥ്യമെത്രയും

क्षीरसामान्यगुणं

 स्वादुपाकरसं स्निग्ध -
 मोजस्यं धातुवर्धनम् ।
 वातपित्तहरं वृष्यं
 श्लेष्मलं गुरु३ाीतलं ॥
 प्रायः पयः

अत्र गव्यन्तु

 जीवनीयं रसायनम् । 
 क्षतक्षीणहितं मेद्ध्यं
 बल्यं स्तन्यकरं परम् ॥
 श्रमभ्रममदालक्ष्मी
 श्वासकासादितृट्क्षुधः ।
 जीर्णज्वरं मूत्रकृच्छ्रं
 रक्तपित्तञ्च नाशयेत् ॥

अन्यमतम्

 दीप्तानले कृशे पुंसि
 बाले वृद्धे रतिप्रिये ।
 मतं हिततमं यस्मा-
 त्स्य द्यःशुक्लकरं पय: ॥
 (आ औ गु च)

 जीर्णज्वरे मूत्रकृच्छ्रे
 रक्तपित्ते मदात्यये ।
 कासे श्वासे प्रशंसन्ति
 गवांक्षीरं भिषग्वरा: ॥

 गोक्षीरं मधुरं शीतं
 गुरु स्निग्द्धं रसायनम् ।
 बृम्हणं स्तन्यकृद्बल्यं
 जीवनं वातपित्तनुत् ॥

Comments