श्योनाकः - Oroxylum indicum

श्योनाकः - Oroxylum indicum 

श्योनाकः शोषणश्च स्यान्नटकट्वङ्गटुण्टुकाः

मण्डूकपर्णपत्रोर्णशुकनासकुटन्नटाः 

दीर्घवृन्तोऽरलुश्चापि पृथुशिम्बः कटम्भरः

श्योनाको दीपनः पाके कटुकस्तुवरो हिमः

ग्राही तिक्तोऽनिलश्लेष्मपित्तकासप्रणाशनः 

टुण्टुकस्य फलं बालं रूक्षं वातकफापहम् 

हृद्यं कषायं मधुरं रोचनं लघु दीपनम्

गुल्मार्शःकृमिहृत् प्रौढं गुरु वातप्रकोपणम् ।

( भा प्र )

समानार्थक:-

श्योनाकः , नट ,कट्वङ्ग ,टुण्टुक: ,

मण्डूकपर्ण , पत्रोर्ण , शुकनास , कुटन्नट:,

दीर्घवृन्त: , कटम्भरः , शोणक , अरलुः ।

Oroxylum indicum 

Bignonia indica

Family- BIGNONACEAE

Indian Trumpet Flower

Tree of Damocles

 Midnight Horror

Malayalam : പലകപ്പയ്യാനി

Palakappayyani

Hindi: भूत वृक्ष

Tamil: பாலையுடைச்சி 

palai-y-utaicci

Kannada: ಆನಂಗಿ Anangi

Telugu: మండూకపర్ణము

 manduka-parnamu

Konkani: davamadak

Part used- root bark, fruit ,

Properties:-

Rasa – Madhura ,Tikta ,Kashaya 

Guna - Laghu , Rooksha 

Veerya – sheeta

Vipaka – Katu 

Effect on Tridosha – Kapha-Vatahara

Classical categorization :-

चरकः :-

शोफहरा

शीत प्रशमन 

अनुवासनोपग 

सुश्रुत: :-

रोद्रादि गण

वीरतरादि गण

बृहत् पञ्चामूलदि गण 

गुणा :-

दीपनः 

ग्राही 

अनिल

श्लेष्म

पित्त

कासनाशनः 

टुण्टुकस्य बालं फलं :-

( Un riped fruit of syonaka )

रूक्षं 

वातकफापहम् 

हृद्यं 

कषायं मधुरं 

रोचनं 

लघु 

दीपनम्

गुल्मार्शःकृमिहृत् 

प्रौढं फलं :-

( Riped fruit )

गुरु 

वातप्रकोपनम्

श्योनाक is one among Dashamoola, used in fever, cough, diarrhea etc. 

   

Formulations :-

Dasamoolarishtam

Dhanwantararishtam

Dasamoola Kashayam

Dasamoola Rasayanam

Indukanta Ghritam etc.