काकमाची - Solanum nigrum

काकमाची - Solanum nigrum     

काकमाची ध्वाङ्क्षमाची 

काकाह्वा चैव वायसी । 

काकमाची त्रिदोषघ्नी

स्निग्धोष्णा स्वरशुक्रदा 

तिक्ता रसायनी शोथ

कुष्ठार्शोज्वरमेहजित् । 

कटुर्नेत्रहिता हिक्काच्छर्दि

हृद्रोगनाशिनी 

( भा प्र )

हन्ति दोषत्रयं कुष्ठं 

वृष्या सोष्णा रसायनी।

काकमाची सरा स्वर्या ।।

 ( अ ह्र )

काकमाची कटुस्तिक्ता 

सोष्णा स्निग्धा रसायनी।

हृद्या वृष्या सरा स्वर्या

त्रिदोषघ्नी लघुर्जयेत् |

कुष्ठशोफप्रमेहार्शः

श्वासकासारुचिज्वरान् ||

कटुर्नेत्रहिता हिक्काछर्दि

हृद्रोगनाशिनी ।

( कै.नि. )

काकमाची त्रिदोषघ्नी

 सरा स्वर्या सतिक्तका |

हन्ति दोषत्रयं कुष्ठं वृष्या 

सोष्णा रसायनी || 

( ध. नि.)

काकमाची कटुस्तिक्ता 

रसोष्णा कफनाशनी

शूलार्शःशोफदोषघ्नी 

कुष्ठकण्डूतिहारिणी || 

( रा.नि )

काकमाची सरा स्वर्या

वृष्या दोषत्रयापहा |

नात्युष्णा शीतला नाति 

कुष्ठहन्त्री रसायनम् || 

( सो. नि. )

काकमाची, ध्वाङ्कमाची, 

काकाह्वा , वायसी ।

Botanical name: 

Solanum nigrum     

Family: Solanaceae

Black Nightshade

blackberry nightshade

Malayalam: മണിത്തക്കാളി

Manittakkali

Hindi: मोकोय

Tamil : மணடக்காளி                              

Manatakkali .

Kannada : ಕಾಗೆಹಣ್ಣಿನ ಗಿಡ

Kaagehannina gida

Telugu: కామంచి Kamanchi

Part used- Fruit, Whole plant

Properties :-

Rasa –Tikta 

Guna – Laghu , Snigdha 

Veerya – Anushna 

Vipaka – Katu 

Karma – Tridoshagna .

Classical categorization:

Charak Samhita – Tikta skanda.

Sushruta Samhita – Surasadi gana.

Astanga Hrudaya – Surasadi gana.

Dhanwantari Nighantu – Karaveeradi varga

Bhavaprakasha Nighantu – Guduchyadi varga.

Shodala Nighantu – Karaveeradi varga

Madanapala Nighantu – Guduchyadi varga

Raja Nighantu – Shatavaryadi varga.

गुणा: :-

त्रिदोषघ्नी,

कुष्ठनाशिनी

बृष्या

किञ्चिदुष्ण

सरा-भेदिनी,

स्वरहिता 

रसायन

अर्शोज्वरमेहजित् 

र्नेत्रहिता 

हिक्काच्छर्दिहरा 

हृद्रोगनाशिनी 

श्वासकासारुचिहरा

कफनाशनी

शूलहरा 

Uses:

Ulcer, Indigestion, Fever, Skin Diseases, Jaundice, Pimples, Diarrhea, Sore throats.