जातीफलं - Myristica Fragrans

जातीफलं - Myristica Fragrans

"जातीफलं जातिकोशं मालतीफलमित्यपि

जातीफलं रसे तिक्तं तीक्ष्णोष्णं रोचनं लघु

कटुकं दीपनं ग्राहि स्वर्यं श्लेष्मानिलापहम् 

निहन्ति मुखवैरस्यं मलदौर्गन्ध्यकृष्णताः

कृमिकासवमिश्वासशोषपीनसहृद्रुजः 

जातीफलस्य त्वक् प्रोक्ता जातीपत्री भिषग्वरैः 

जातीपत्री लघुः स्वादुः कटूष्णा रुचिवर्णकृत्

कफकासवमिश्वासतृष्णाकृमिविषापहा "

( भा प्र )

कषायत्वम् । उष्णत्वम् । कटु- त्वम् । कण्ठामयार्त्तिवातातीसारमेहनाशित्वम् ।

 वृष्यत्वम् । दीपनत्वम् । लघुत्वञ्च ।

  (रा निर)

 

 रसे तिक्तत्वम् । तीक्ष्णत्वम् । 

  रोचनत्वम् । ग्राहित्वम् । स्वरहितत्वम् । 

  श्लेष्मानिलहरत्वं ।

  मुखवैरस्यमलदौर्गन्ध्यहररत्वं ।

  कृमिकासवमिश्वासशोषपीनस

  हृद्रुजनाशित्वञ्च । 

( भाव- प्रकाशः )

"तृष्णाशूलनाशित्वम् "। 

(राजवल्लभः )

जातिफलम् ,जातिकोशं , मालतीफलम् ।

Myristica Fragrans

Family : Myristicacea

Nutmeg

Malayalam : ജാതിക്ക Jathikka

Hindi : जायफल

Kannada : ಜಾಯಿಕಾಯಿ Jayikayee

Tamil : ஜாதிக்காய் Jatikkai

Telugu : జాజి కాయJaji Kaya

Part used: Seed, seed coat, oil

रसादि गुणा: :-

रस - तिक्त, कटु

गुण - लघु, तीक्ष्ण

वीर्य - उष्ण

विपाक - कटु

Nutmeg pacifies Vata and Kapha and increases Pitta. It contributes the pungent, bitter and astringent tastes. It is a warming spice. 

Nutmeg is an aphrodisiac and digestive tonic.

Nutmeg benefits :-

Laghu 

Trushnapaha 

Vaktra Kledahara  

Vaktra Daurgandhyahara 

useful in throat pain

Vata Atisara  

Mehaghna 

Vrushya 

Deepana 

Hrudya 

Ruchikrut 

Teekshna 

Grahi 

Krumihara  

Kasahara 

Vamihara 

Shwasahara 

Trushnahara 

Shoshahara 

Peenasahara 

Hrudruja 

Varnakrut 

Vishapaha 

It helps to induce sleep.

It is used for the treatment of low sperm count (Oligospermia)

Benefits of Jatipatri :-

Katutiktha 

Surabhi

Kaphanashini 

Hrudya 

Vatakaphapaha 

Ruchikrut  

Varnakrut 

useful in cough, asthma, intestinal worm infestation, cleanness the mouth and treats jadya.

Ayurvedic medicines with 

nutmeg as ingredient:-

Jatiphaladi Churna 

Nasika Churna 

Mrita Sanjivani Gulika etc.